Mei'14 Eenzaam of alleen

Iemand met weinig contacten hoeft niet per se eenzaam te zijn, terwijl iemand met veel mensen om zich heen zich heel eenzaam kan voelen.

Een groot misverstand over eenzaamheid is dat het door je huidige situatie zou worden veroorzaakt. Zonder dat je het beseft is, dat wat je op die momenten in het heden voelt, de weggestopte eenzaamheid uit je jeugd. De situatie waarin je nu verkeert, vertoont dan associaties (triggers) met de eenzaamheid van vroeger. Dit maakt (gelukkig) dat iemand zelf iets aan het gevoel van eenzaamheid kan doen.

Gevoelens van eenzaamheid worden vaak niet bewust (h)erkend en onderdrukt. Eenzaamheid is het verlangen naar een gemiste (basis)behoefte zoals bijvoorbeeld: verbinding, nabijheid, intimiteit, emotie, begrip en het besef van het gemis daarvan, wat je ervaren hebt in je jeugd. Het onderdrukken van gevoelens van eenzaamheid is zinloos. Afleiding werkt slechts tijdelijk en negeren leidt op termijn tot meer eenzaamheid. Wel kun je kijken naar je verlangens (gemiste behoeften) en onderzoeken waar deze zijn ontstaan in het verleden zodat je deze in het heden zelf kunt invullen. Eenzaamheid wordt soms verward met depressiviteit. Depressieve gevoelens kunnen een gevolg zijn van eenzaamheid.

Eenzaamheid kun je ervaren door:

• Een verdrietig gevoel
• Het ervaren van onvoldoende aandacht
• Het belanden in ruzies en conflicten
• Het ervaren van irritaties, ergernissen en frustraties
• Etc.

Het idee te hebben:

• Niet gehoord of gezien te worden
• Naar beneden gehaald te worden
• Niet serieus genomen te worden
• Het niet goed te kunnen doen
• De schuld te krijgen
• ​Etc.

Bovenstaande doe je jezelf aan en projecteer je op de ander. Het zijn nl. jouw eigen gedachten en oordelen. Deze ontstaan vaak door angst, voor bijv.:

• Kwetsing of afwijzing (realiseer je dat je alleen jezelf kunt laten kwetsen of afwijzen)
• Intimiteit (angst dat anderen zien wie je werkelijk bent)
• Afhankelijkheid (Bang niet meer zonder de ander te kunnen)
• Verwachtingen van anderen (zijn je eigen verwachtingen)
• Oordelen van anderen (zijn je eigen oordelen)
• Etc.

Eenzaamheid van vroeger kan ontstaan zijn doordat je toen bijvoorbeeld letterlijk in de steek bent gelaten, zoals bijvoorbeeld:

• Een ziekenhuisopname van jezelf of een ouder, toen je klein was.
• Een overlijden van een van je ouders of broer of zus waardoor je minder aandacht kreeg.
• Een scheiding
• Een of beide ouders veel van huis waren voor het werk en jij jezelf moest vermaken.
• Etc.

Of figuurlijk, doordat je met woorden en/of daden van je ouders, opvoeders of gezinsgenoten in de steek gelaten of afgewezen bent in je jeugd, of dat jij dit zo hebt ervaren.

Anderen kunnen moeilijk van buitenaf zien of iemand zich eenzaam voelt. Dit maakt eenzaamheid  moeilijk in te schatten. Gevoelens van eenzaamheid zijn een waarschuwing die je serieus mag nemen. Het gaat niet vanzelf over, het vraagt om actie. Doe je niets en blijf je je eenzaam voelen, dan kan dit ernstige (hersen)schade tot gevolg hebben. De actie die je kunt nemen tegen het gevoel van eenzaamheid begint met zelfonderzoek. Onderzoek je gevoelens van eenzaamheid, neem ze serieus en doorvoel ze, zodat ze je in het heden en de toekomst niet meer in de weg hoeven te zitten. Onderzoek welke basisbehoeften je hebt gemist in je jeugd en hoe jij deze zelf kunt in gaan vullen. Wanneer je hierbij hulp nodig hebt, zorg er dan voor dat je die krijgt, van iemand die is opgeleid om je hierbij te begeleiden.

Alleen zijn met jezelf kan heel positief zijn, ook al willen we er soms graag voor vluchten (d.m.v. een overvolle agenda, hard werken, veel drinken, etc.). Door ruimte te maken voor zelfontwikkeling, creativiteit, nadenken over jezelf, je gevoelens en je leven, ontmoet je jezelf, met alles erop en eraan. Dit kan heel confronterend zijn en pijnlijk zijn, uiteindelijk zal het leiden tot meer zelfbewustzijn en diepere emoties. Je kunt pas echt goed alleen zijn wanneer je tevreden en liefdevol met jezelf kunt omgaan en jij je niet meer afhankelijk maakt van de aanwezigheid of oordelen van anderen. Wanneer jouw eigenwaarde en zelfrespect niet meer afhangt van de mensen om je heen en jij jezelf aandacht, liefde en respect kunt geven, dan pas kun je echt genieten van alleen zijn. Ook kan een eventuele ontmoeting met anderen je dan energie en plezier opleveren, omdat je gewoon zin hebt om je te verbinden met anderen vanuit jouw authentieke zelf, ongeacht wat anderen zeggen, doen en/of laten.

Maak onderscheid tussen wens, hoop en verlangen (=behoefte). Wanneer je jouw verlangen(s) duidelijk hebt, dan kun je deze concreet maken in een wens. Je kunt namelijk niet van een ander verwachten dat hij/zij snapt wat je bedoelt. Door je wens helder te communiceren naar de ander, geef jij de ander een keuze om hier wel/geen gehoor aan te geven. Mocht de ander besluiten je hierin niet tegemoet te komen, accepteer dit dan en zoek een andere mogelijkheid (strategie) om je behoefte in te (laten) vullen. Hiermee voorkom je eventuele triggers.

Besef dat er een verschil is tussen een ‘behoefte’ en een ‘strategie’ om je behoefte in te vullen. Bijvoorbeeld: Op vakantie gaan is geen behoefte, dit is een strategie om je behoefte aan bijv. rust, ontspanning, verbinding, o.i.d. in te vullen. Zo zijn er meerdere strategieën om eenzelfde behoefte in te vullen en dat geeft vele mogelijkheden.