Febr'19 Afwijzing

Angst voor afwijzing

Onze basisbehoeften zoals; veiligheid, warmte, liefde, verbinding, erkenning, grenzen, waardering, autonomie, zelfexpressie en acceptatie, behoren in onze vroege jeugd te worden ingevuld door onze ouders/opvoeders. Een kind wil onvoorwaardelijk geaccepteerd worden, om wie die is en niet om wat die presteert. Wanneer dit gebeurt dan krijgt het kind een flinke dosis zelfvertrouwen mee, waar die de rest van het leven in positieve zin van kan profiteren. Een ander kan deze (volwassen) persoon dan niet wijsmaken dat die niet goed (genoeg) is, omdat de basis stevig genoeg is. Daar gaat het vaak mis, ouders of verzorgenden koesteren allerlei verwachtingen naar kinderen, vaak zijn dit (onbewuste) verwachtingen van zichzelf, waardoor het kind zich niet gewaardeerd voelt voor wie die is, met alles erop en eraan. Het kind ziet vaak niet het verschil tussen afwijzing van zichzelf als persoon of afwijzing van het gedrag dat die vertoont.

De pijn de we voelen bij afwijzing lijkt onvermijdelijk, het gaat uiteindelijk om de veerkracht hoe je ermee omgaat. Hoe je over jezelf denkt en voelt, zegt veel over de manier waarop je een afwijzing ervaart en evalueert. 

Veel mensen hebben zichzelf als kind, om liefde en erkenning te krijgen en zich niet afgewezen te voelen, (pleaser) gedrag aangeleerd waarbij zij bepaalde emoties onderdrukken. Wat zij dan oppikken door de jaren heen is: “Ik ben niet goed genoeg zoals ik ben”, zij zijn gewond geraakt. Dit bepaalt in grote mate de gedachten en overtuigingen over zichzelf en daarmee de gevoelens en het gedrag en vaak wordt hierdoor een negatief zelfbeeld ontwikkeld. Deze mensen zoeken constant bevestiging van buitenaf en lopen op hun tenen om te voldoen aan de verwachtingen, die zij denken dat anderen van hun hebben. Uiteindelijk kan dit tot burn-out of andere aandoeningen leiden.

De volgende gevoelens en gedragingen kunnen het gevolg zijn van een gemis aan invulling van (één of meerdere van) de basisbehoeften.

Vermijden

Wanneer je bang bent, is de kans groot dat je nieuwe dingen of mensen vermijdt. De emotie angst is tenslotte bedoeld om je veilig te houden. Hierdoor loop je echter ook een hoop nieuwe ervaringen en mensen mis. De kans is dan groot dat je vaak in je comfortzone blijft en alleen gaat veiligheid, in plaats voor wat nieuw is en misschien wel leuk kan zijn. Op de korte termijn kan dit heel goed voelen, de vraag is of dit je op de lange termijn ook gaat brengen wat je wil. 

Schaamte

Bij schaamte accepteer je jezelf niet zoals je bent. Je bent ‘niet goed genoeg’. Wanneer er sprake is van een negatief zelfbeeld, is er ook sprake van negatieve overtuigingen. Wat jij gelooft over jezelf wordt meestal waar. Je doet er (onbewust) alles aan om te ‘bewijzen’ dat je innerlijke overtuiging klopt (selffulfilling prophecy). Zo creëer je vaak weer afwijzing; “zie je wel, dat overkomt mij weer”, “het lukt me toch niet”, “Ik ben nou eenmaal dom, lelijk, niet interessant genoeg, waardeloos”, “Ik verdien het om gestraft te worden…”enz. 

Pleasen

Pas je je telkens aan of volg je je eigen gevoel? Je wilt zo graag aardig gevonden worden door anderen dat je maar door blijft gaan met anderen tegemoet te komen, te pleasen en jezelf wegcijfert. De kans om afgewezen te worden is wellicht kleiner wanneer je altijd aardig doet en alles goed vindt. Anderen zullen je dan misschien aardiger vinden, in ieder geval tijdelijk, op de lange termijn kan het pleasen ook tegen je werken. Je kunt nu eenmaal niet iedereen blij maken en je bent niet verantwoordelijk voor wat een ander voelt. Het anderen altijd naar 't zin willen maken, zorgt er op lange termijn voor dat je uitgeput raakt en je eigen normen en waarden uit het oog verliest, je loopt dan helemaal leeg (burn-out). Wanneer je er wilt zijn voor anderen, dan zal je in de eerste plaats goed voor jezelf mogen zorgen (wat overigens nooit ten koste gaat van een ander, integendeel).

Perfectionisme

Perfectionisme resulteert ook regelmatig in een burnout. Wat maakt dat je alles perfect wilt hebben? Angst voor controleverlies geeft je een voortdurend gevoel dat je in gevaar bent, terwijl er geen werkelijke dreiging is. Hierdoor probeer je alles in je leven te voorzien van een ‘zekerheids-label’. Dit heeft vaak te maken met de onderliggende angst voor afwijzing. Je hebt de bevestiging van de buitenwereld nodig om je bestaansrecht te ervaren. Je bent goed zoals je bent, accepteer wat er is. Laat de gedachte toe dat de toekomst onvermijdelijk onzeker is.

Verandering

  • Ga het gesprek aan, elke afwijzing is een vorm van feedback: Wat kun je ervan leren?
  • Ga met je aandacht naar binnen in plaats van je richten op ‘uiterlijkheden’ en de buitenwereld. Alle verandering begint bij bewustwording en goed = goed genoeg. Hoe je over jezelf denkt en voelt, zegt veel over de manier waarop je een afwijzing ervaart en evalueert. Het helpt om na te gaan wat maakt dat je zo reageert; wil je dit echt zelf, of doe je dit om te pleasen? 
  • Vul je eigen (basis)behoeften, in plaats van dat je je afhankelijk maakt van anderen.
  • Angst creëert angst, tot je hier doorheen breekt, je jezelf hebt geheeld en je kunt voldoen aan je eigen behoeftes, zodat je deze niet meer van buiten hoeft te halen. Dan kom je bij (zelf)liefde, liefde is het tegendeel van angst. 
  • Of je wel of niet met afwijzing te maken krijgt heb je niet in de hand, hoe je ermee omgaat wel. De meest inspirerende mensen hebben te maken gehad met tegenslag. Wanneer je, ondanks talloze afwijzingen, je dromen najaagt en blijft geloven in liefde, leer je denken in mogelijkheden i.p.v. in beperkingen. Dat heeft positieve invloed op alle aspecten van je leven. Je hebt iedere dag de keuze om je leven volledig te omarmen. Je kunt de ervaringen uit het verleden niet veranderen, wel kun je er anders over gaan denken en naar kijken, waardoor je je ook anders kunt gaan voelen. 
  • Kom voor jezelf op. Het kan soms eng zijn om een voorstel te doen of ergens je mening over te geven. Het lijkt aardiger om de ander te laten beslissen. Dit zorgt er op lange termijn wel voor dat mensen steeds vaker de keuze voor jou gaan maken, omdat het jou toch niet uit lijkt te maken. Je zult voor jezelf op mogen komen om te krijgen wat je wilt in het leven.
  • Geef jezelf de bevestiging en schouderklopjes die je verdient, wacht niet tot je deze van anderen krijgt. Vergelijk jezelf niet met anderen, wel met jezelf van gisteren, vorige week, vorig jaar of 5 jaar geleden en kijk naar je ontwikkeling, wees daar trots op of pak aan waar je nog aan wilt werken. Richt je op je positieve eigenschappen en doe dingen die jou energie geven.
     

OMARM JE EIGEN-AARDIGHEDEN