Okt '21 Zo ben ik
Dat is nou eenmaal zoals ik ben
Het valt mij op dat veel mensen op de vraag "wie ben jij?" geen antwoord hebben of daar heel diep over na moeten denken. Zij doen dan meestal zoals zij denken dat van hen verwacht wordt en verwachten dit dan ook van zichzelf. Dit kost ze veel energie en voelt niet oké. Uiteindelijk kan dit dan leiden tot Burn-out of andere aandoeningen. Wanneer je denkt, voelt en doet zoals je werkelijk bent, dan ben je in balans en heb je het naar je zin met jezelf. Wij noemen dit ‘congruent’ zijn. Daarvoor is wel nodig dat je weet wie je bent.
Regelmatig hoor ik mensen zeggen; “Tja, zo ben ik nou eenmaal” of “dat is de aard van het beestje”. Ze verwarren wie zij zijn met hoe zij doen. Zij maken op deze manier van hun gedrag een feit, waar niets aan te veranderen is en waar zij en ook een ander maar mee heeft te dealen. Zij geven zichzelf op deze manier geen kans om er anders mee om te gaan en zich zodoende anders/ beter te kunnen voelen en/ of gelukkiger te zijn.
Ook lijken zij zichzelf op deze manier wijs te maken dat zij niet degene zijn die iets hoeven te veranderen en dat anderen maar moeten accepteren hoe zij doen. Zij laten dan het gedrag (vaak onbewust) aansluiten bij hun overtuigingen en interpretaties en zijn niet bereid om deze te onderzoeken en eventueel te veranderen.
Door regelmatig te zeggen dat je nou eenmaal zo bent, rechtvaardig je voor jezelf het gedrag en patroon waar je in zit. Dat is niet altijd effectief. De reactie van een ander bevestigt vaak (negatief) wat je zelf al dacht. Door je overtuigingen aan te pakken, kan je je anders gaan voelen en anders gaan gedragen. De reacties van anderen veranderen dan ook, zodat je dan (positief) bevestigd kan worden in je nieuwe gedrag. Dit is hard werken en veel oefenen, wat kan uiteindelijk veel voldoening kan geven.
Vaak zijn deze patronen/ overtuigingen/ gedachten en het ‘overlevings’ gedrag wat daarbij hoort, in de vroege jeugd ontstaan. Of je hebt jezelf wijsgemaakt dat je nou eenmaal zo bent, of misschien één van je/ beide ouders of de mensen om je heen. Je lijkt daar dan in je volwassenheid nog steeds in te geloven en hebt dit nooit bij jezelf in twijfel getrokken, laat staan dat je er verandering in hebt aangebracht. Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg!
Om patronen te doorbreken kan het handig zijn om je overtuigingen, gedachten, interpretaties, aannames en de daaruit volgende gevoelens en gedrag eens tegen het licht te houden. Dit kan heel confronterend en tegelijkertijd verhelderend zijn.
Voorbeeld van één van mijn cliënten (ik noem hem hier Frits):
Frits (40) werkte al jarenlang bij een bedrijf in dezelfde functie. Het bedrijf beviel hem goed en hij had leuke collega’s. Wel was hij al gedurende langere tijd uitgekeken op zijn functie en zou meer uitdaging willen. Er was binnen het bedrijf een vacature voor een functie als leidinggevende. Frits wilde dit dolgraag, alleen durfde hij er niet op te solliciteren, omdat hij dacht dat anderen hem niet leuk meer zouden vinden als hij hun meerdere zou worden. Ook twijfelde hij eraan of hij ze wel voldoende aan zou durven sturen. Hij zei: “Ik ben nou eenmaal een verlegen, bescheiden type die niet makkelijk op de voorgrond treedt”. Hij was zeer beschermend opgevoed. Zijn ouders raadden hem als kind aan om op de achtergrond te blijven, zij zeiden regelmatig tegen hem: “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg” en “als je je nek uitsteekt wordt je kop eraf gehakt”.
Deze opmerkingen bleken tijdens het traject vanaf dat moment bij hem als overtuigingen in zijn brein opgeslagen te zijn en maakten dat hij geen stappen durfde te zetten buiten zijn comfortzone en altijd bang was om uit de toon te vallen. Hijzelf had als kind heel graag mee willen doen de populaire jongens uit zijn klas. Hij dacht toen dat hij zich beter onzichtbaar kon maken en was bang gepest te zullen worden, als hij zou laten horen wat hij graag zou willen.
Hij heeft zich laten coachen/ counsellen op zijn overtuigingen en het gevoel en gedrag wat daaruit voortvloeide, onderzocht. Het was voor hem zeer confronterend om erachter te komen dat hij zichzelf al die jaren tekort had gedaan met het terughoudende gedrag wat hijzelf altijd als ‘bescheiden’ gedrag had bestempeld. Hij praatte daarmee naar zichzelf toe goed wat het hem kostte. Hij is gaan oefenen met andere overtuigingen, gedachten en gedrag. Hij kreeg steeds meer positieve ervaringen, zat lekkerder en zelfverzekerder in zijn vel. Dit stimuleerde om zichzelf meer te mogen laten zien en horen. Ook leerde hij dat het niet erg is wanneer een ander het niet met hem eens is en dat hij van zgn. ‘fouten’ veel kon leren. Hij kroop steeds meer uit zijn schulp en heeft inmiddels de gewenste leidinggevende functie en is daar, net als zijn medewerkers, heel blij mee.
Natuurlijk was dit een intensief en lang traject, iets wat je in 40 jaar hebt opgebouwd is niet in één dag te veranderen. Ieder positief stapje gaf hem een fijn gevoel over zichzelf en dat maakte dat hij de volgende stap kon en wilde zetten. Wanneer je eenmaal in de ‘trein’ naar positieve verandering zit, dan kun je/ wil je niet meer terug en blijf je groeien. Dit gaat natuurlijk met gepaard met vallen en weer opstaan.
Vraag je af
Klopt het wel wat ik denk? Zou het ook anders kunnen zijn? Wat heeft deze overtuiging/ gedachte mij opgeleverd? Hoe voel(de) ik mij daarbij? Hoe gedroeg/ gedraag ik mij daardoor? Wat zou ik anders kunnen denken? Wat zou mij dat opleveren? Hoe zou ik mij dan voelen? En hoe zou ik mij dan gedragen?
Wanneer deze overtuigingen/ gedachten heel hardnekkig zijn of je kunt er zelf niet bij komen, dan kan het handig zijn om hier begeleiding bij te zoeken.