Zakelijkheid
Zakelijkheid
In sommige dienstverlenende beroepen, als bijvoorbeeld coaching/counselling, wordt zakelijkheid door sommige mensen gezien als vreemd/slecht/vies. Terwijl zakelijkheid het juist mogelijk maakt voor de coach/counsellor om op een professionele manier te kunnen functioneren. Voor de coachee maakt de zakelijkheid van de coach de relatie helder, duidelijk en werkbaar. Zakelijkheid heeft niets te maken met onvriendelijkheid.
Soms ook wordt de empathie en oprechte aandacht van de coach/counsellor door de coachee verward met vriendschap (de coachee zit dan i.d. Overdracht). Ondanks dat de relatie tussen een coach/counsellor en de coachee meestal prettig en aangenaam is, blijft het iets anders dan een vriendschappelijke relatie. De relatie tussen een coach/counsellor en een coachee is, in tegenstelling tot een vriendschappelijke relatie, altijd gebaseerd op een contract (liefst schriftelijk) wat tussen de coach/counsellor en coachee is afgesloten.
‘What’s in it for me?’ Dit is voor de één een volkomen normale vraag terwijl dit voor de ander bijna gênant is. ‘Dat vraag je toch niet, dat is toch egoïstisch?’ “What’s in it for me” is niet vreemd/slecht/vies, het is noodzakelijk om als coach/counsellor goed te kunnen functioneren. Je weet zelf wat je diensten waard zijn en alleen wanneer je je naar waarde laat uitbetalen, kun je een gelijkwaardige werkrelatie onderhouden.
Het is belangrijk om als dienstverlener, duidelijk te zijn in wat je wel/niet te bieden hebt en onder welke voorwaarden je dit doet. Iemand die van jouw diensten gebruik wil maken, doet dat onder jouw heldere voorwaarden en committeert zich daar wel/niet aan. Hiermee is de relatie duidelijk.
Verschillen tussen een vriendschappelijke en zakelijke relatie
De basis voor een vriendschappelijke relatie
Vrijblijvend:
Vrienden kunnen, tot op zekere hoogte, vrij omgaan met contact zoeken, wat ze wel/niet willen delen/doen met elkaar etc.
Gelijken:
Een vriendschappelijke relatie is gebaseerd op wederkerigheid.
Gelijkwaardigheid:
Geven en nemen is (op de lange termijn) in balans.
Emotionele band:
Emoties en gevoelens mogen gedeeld worden in beide richtingen, afhankelijk van de aard van de vriendschap.
Veiligheid en vertrouwen:
Is afhankelijk van de diepte en de aard van de vriendschap.
Verwachtingen management:
Verwachtingen zijn er vaak wel, worden meestal niet uitgesproken.
Afspraken:
Kunnen vrijblijvend zijn.
Commitment:
Wordt meestal niet uitgesproken.
Vergoeding:
Niet aanwezig.
De basis voor een zakelijke relatie
(Als voorbeeld de relatie tussen coach en coachee)
Niet vrijblijvend:
Verplichtingen:
- De coach maakt tijd vrij, toont een professionele houding en heeft een inspanningsverplichting.
- De coachee verplicht zich om de gemaakte afspraken, als op tijd komen, actief deelnemen aan het traject en financiële, na te komen.
Professionaliteit vanuit de coach
- De coach bewaakt het proces.
- De coach is integer, empathisch en respectvol.
Ongelijkheid:
Er is geen wederkerigheid;
- De coachee deelt en vertelt veel over zichzelf met de coach.
- De coachee kan van alles over de coach naar buiten brengen, zonder dat de coach hier op mag reageren.
- De coach deelt niets van zichzelf met de coachee of hooguit alleen wanneer dit functioneel en relevant is voor de coachee.
- De coach is gebonden aan zijn ethische codes, beroepsgeheim en beroepsregels.
Gelijkwaardigheid:
- De coach stelt zijn tijd beschikbaar en levert inspanning door goed te luisteren, relevante vragen te stellen, te confronteren en waar nodig informatie te geven, zonder oordeel.
- De coachee stelt hier een, van te voren afgesproken, financiële vergoeding tegenover en houdt zich aan de gemaakte afspraken.
Emotionele band:
Emoties en gevoelens worden gedeeld door de coachee, de coach stelt zich empatisch, respectvol, belangstellend en professioneel op.
Veiligheid en vertrouwen:
- De coach zorgt voor een veilige omgeving en bouwt een vertrouwelijke band op met de coachee.
Verwachtingen management:
- Over en weer worden verwachtingen uitgesproken en getoetst op haalbaarheid.
Afspraken:
- Duidelijke (werk)afspraken (o.a. Algemene Voorwaarden) zijn belangrijk, zodat beiden weten waar ze aan toe zijn.
Commitment:
- Commitment van de coachee is nodig om resultaat te behalen.
Vergoeding:
- Een financiële vergoeding is nodig om balans tussen geven en nemen te creëren en hiermee de gelijkwaardigheid te waarborgen.
- Een coach/counsellor mag zich alleen middels geld laten betalen i.v.m. ethische codes, belangenverstrengeling, gelijkwaardigheid etc.
- Indien de coach/counsellor geen/een te lage financiële vergoeding vraagt, is de kans groot dat de coachee zich hier op de langere termijn niet prettig bij voelt, omdat dit dan geen gelijkwaardige relatie is. Bovendien kan de coach/counsellor dit, wanneer dit vaak gebeurt, op de lange termijn niet volhouden i.v.m. de onbalans tussen geven en nemen.